Tylko przychody podlegające obowiązkowi ubezpieczeń społecznych mają wpływ na rozliczenie świadczeń zarobkujących emerytów i rencistów Płatnik składek oraz świadczeniobiorca mają obowiązek informowania ZUS o wysokości przychodu uzyskanego z tytułu działalności podlegającej takiemu obowiązkowi oraz z tytułu służby w Policji, Wojsku Polskim, Straży Granicznej i innych służbach mundurowych. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego lub emerytalno-rentowego uważa się: zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności.

Przypominamy, że płatnik powinien ująć w wystawianym emerytowi – renciście zaświadczeniu przychody z tytułu wykonywania wykonywania pracy:

• w ramach stosunku pracy,

• nakładczej na podstawie umowy o pracę nakładczą,

• na podstawie umowy zlecenia i umowy agencyjnej,

• na podstawie umowy o świadczenie usług (innej niż umowa zlecenia lub agencyjna), do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu tej umowy,

• na podstawie umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym emeryt/rencista pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje prace na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy,

• działalności gospodarczej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych (tj. wypracowany przez emeryta/rencistę będącego twórcą, artystą, osobą wykonującą wolny zawód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych) oraz współpracy przy jej wykonywaniu,

• pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych i w zespołowych gospodarstwach rolnych tych spółdzielni,

• odpłatnego świadczenia pracy, na podstawie skierowania do pracy, w czasie kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania oraz

• uposażenia: żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej, Służby Więziennej.

Jeżeli emeryt lub rencista uzyska wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy – pracodawca w zaświadczeniu winien wykazać je w wysokości przyjmowanej do ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyłączeniem tych przychodów, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz.1106 ze zm.), zwane dalej rozporządzeniem składkowym.

Należy pamiętać, że nawet wtedy, gdy płatnik składek nie opłacał w ubiegłym roku składek emerytalno – rentowych za zatrudnionego emeryta lub rencistę,ponieważ miał on inny tytuł do ubezpieczeń lub nie przystąpił do nich dobrowolnie powinien wystawić zaświadczenie o wysokości przychodu. W takim przypadku – za przychód emeryta/rencisty uznaje się kwotę, jaka stanowiłaby podstawę wymiaru składek, gdyby osoba uprawniona obowiązkowo podlegała ubezpieczeniom społecznym.

Płatnik składek - wystawiając zaświadczenie o wysokości przychodu za rok 2012 - winien w nim wykazać kwoty wypłaconych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wynagrodzenia wypłaconego na podstawie Kodeksu pracy lub innych ustaw, a także kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego. Kwoty te mają wpływ na rozliczenie emerytur i rent.

Wystawiając zaświadczenie o wysokości przychodu za 2012 r., płatnik składek powinien kierować się ogólną zasadą, zgodnie z którą przychód uważa się za osiągnięty w miesiącu (roku) w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty (odmiennie niż w przypadku wystawienia zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu).

Na zawieszenie świadczeń oraz zmniejszenie ich wysokości nie ma wpływu przychód osiągnięty z tytułu świadczenia pracy w ramach wykonywania umowy nie objętej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Takim przychodem jest np. wynagrodzenie emeryta/rencisty z tytułu wykonywania umowy o dzieło zawartej z osobą nie będącą jednocześnie jego pracodawcą.

Dotyczy to sytuacji gdy pracodawca/zleceniodawca zatrudnił emeryta, który ukończył powszechny wiek emerytalny (kobieta – 60 lat, mężczyzna – 65 lat ) przed podjęciem zatrudnienia. Płatnik nie przesyła również zaświadczenia o przychodach emerytów, którzy przez cały 2012 rok mieli zawieszoną wypłatę świadczenia z powodu kontynuowania zatrudnienia w ramach tego samego stosunku pracy i na rzecz tego samego pracodawcy u którego byli zatrudnieni przed przejściem na emeryturę. Przychodem pozostającym bez wpływu na rozliczenie emerytury lub renty, co już sygnalizowaliśmy, pozostaje przychód z tytułu działalności nie podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Jest nim np. wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło zawartej z osobą nie będącą jednocześnie własnym pracownikiem.

W przeciwieństwie do oświadczeń emeryta/rencisty o podjęciu zatrudnienia nie został opracowany jednolity wzór zawiadomienia składanego przez pracodawcę o dochodach osiągniętych przez pracowników pobierających świadczenia emerytalno-rentowe. Istnieje więc tu całkowita dowolność.

Każdy pracodawca może opracować swój formularz. Niewątpliwie wska­zane jest, aby w dokumencie tym, oprócz kwoty przychodu, znalazły się dane pozwalające ziden­tyfikować pracodawcę oraz zatrudnionego przez niego emeryta/rencistę. Dlatego w zawiadomieniu należy podać: swoją nazwę, adres, numery identyfikacyjne, z którymi pracodawca był zgłoszony w ZUS jako płatnik składek (najczęściej będzie to NIP oraz REGON), a także imię i nazwisko osoby wystawiającej zaświadczenie. Ponadto w zawiadomieniu tym trze­ba podać imię i nazwisko emeryta/rencisty, którego dokument dotyczy, jego PESEL, z którym był zgłoszony do ubezpieczeń, oraz adres i numer pobieranego świadczenia.

Co prawda, zgodnie z przepisami, zakład pracy (praco­dawca) zawiadamia ZUS o łącznej kwocie przychodu osiągniętego przez emeryta/rencistę, ale warto podać zarówno kwotę łączną, jak i w rozbiciu na poszczególne miesiące. Jeżeli pracodawca poda tylko kwotę łączną to – z uwagi na zasady rozliczania pracujących emerytów/rencistów – może być poproszony przez ZUS o przekazanie dodatkowej informacji o przychodach osiągniętych w poszczególnych miesiącach.

Wzór zaświadczenia pracodawcy o przychodach osiągniętych przez pracownika będącego emerytem/rencistą

„Full-Light” sp. z o.o. Poznań, 21 lutego 2012 r.

ul. 23 lutego 13

61-741 Poznań

NIP: 6540981237

REGON: 000543098

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

ul. Garbary 22

61-866 Poznań

Niniejszym informujemy, że pan Jerzy Nowak (PESEL 50091298734) pobierający świadczenie emerytalne o numerze Ep/15/76544, zamieszkały w Poznaniu przy ul. Zagórze 3 m 87jest zatrud­niony w naszej spółce na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W 2012 r. pracownik ten osiągnął następujące przychody:

Informację sporządziła Maria Dąbek – samodzielny referent ds. rozliczeń z ZUS, tel. (61) 122 09 11.

Teresa Kotarska Marek Leiter

główna księgowa prezes